<p>W ostatnich badaniach naukowych zwrócono uwagę na stosowanie pembrolizumabu, przeciwciała przeciwko białku PD-1, jako nowoczesnego leku w terapii przedoperacyjnej u pacjentów z rakiem piersi, zwłaszcza w przypadku nowotworów potrójnie ujemnych (TNBC). Pembrolizumab, jako inhibitor punktu kontrolnego układu odpornościowego, wykazał skuteczność w poprawie odpowiedzi patologicznej oraz przeżywalności wolnej od zdarzeń. Jednakże, mimo jego efektywności, pełne spektrum działań niepożądanych związanych z tym lekiem wciąż pozostaje nieznane. Przedstawiamy przypadek ciężkiej hemofagocytarnej limfohistiocytozy (HLH) wywołanej pembrolizumabem u pacjentki z wczesnym stadium TNBC oraz strategie zarządzania tym stanem w kontekście jego patofizjologii.</p>
<h2>Znaczenie badań nad działaniem pembrolizumabu w terapii nowotworowej</h2>
<p>Wysokie ryzyko wczesnego nawrotu oraz wysoka śmiertelność związana z potrójnie ujemnym rakiem piersi skłaniają do intensyfikacji badań nad nowymi metodami leczenia. Badanie KEYNOTE-522 wykazało, że pacjenci otrzymujący pembrolizumab w połączeniu z chemioterapią przedoperacyjną osiągnęli znacznie wyższy wskaźnik patologicznej całkowitej odpowiedzi (pCR) wynoszący 64,8% w porównaniu do 51,2% w grupie kontrolnej. Mimo to, czas obserwacji w badaniach klinicznych jest krótki, co sprawia, że pełne zrozumienie działań niepożądanych pozostaje ograniczone. W badaniach klinicznych z użyciem pembrolizumabu, działania niepożądane o stopniu 3 lub wyższym wystąpiły u 12,9% pacjentów, a najczęstsze z nich to niedoczynność tarczycy, ciężkie reakcje skórne oraz niewydolność nadnerczy.</p>
<h2>Opis przypadku: pacjentka z rakiem piersi i HLH</h2>
<p>Przedstawiamy przypadek 38-letniej kobiety z lokalnie zaawansowanym rakiem piersi, która zgłosiła się do National Center for Global Health and Medicine w Tokio w listopadzie 2022 roku. U pacjentki zdiagnozowano mutację w genie BRCA1, co zwiększało ryzyko nowotworu. Rozpoczęto terapię skojarzoną z użyciem karboplatyny, paklitakselu i pembrolizumabu. Do trzeciego cyklu leczenia nie wystąpiły poważne działania niepożądane, a guz stał się niepalpacyjny. Niestety, po 62 dniach od rozpoczęcia chemioterapii pacjentka doświadczyła przewlekłej biegunki, co skłoniło do rozważenia wystąpienia kolitis związanej z immunoterapią.</p>
<h2>Wyniki i zarządzanie przypadkiem HLH</h2>
<p>W trakcie leczenia wystąpiły poważne problemy z funkcjonowaniem wątroby, a ostateczna diagnoza hemofagocytarnej limfohistiocytozy została postawiona na podstawie wyników biopsji wątroby oraz analizy poziomów cytokin. Zastosowano wysokie dawki steroidów oraz leczenie tocilizumabem, co przyniosło poprawę stanu pacjentki. W trakcie hospitalizacji przeprowadzono szereg badań, które wykluczyły inne przyczyny stanu zapalnego. Pacjentka została wypisana po 69 dniach hospitalizacji, a w badaniach pooperacyjnych potwierdzono całkowitą odpowiedź patologiczną.</p>
<h2>Dyskusja: zrozumienie hemofagocytarnej limfohistiocytozy w kontekście immunoterapii</h2>
<p>HLH jest rzadkim, ale poważnym stanem, który może wystąpić w wyniku immunoterapii. W przypadku pacjentki z rakiem piersi, HLH było związane z nadmierną aktywacją komórek odpornościowych. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie i interwencja w celu poprawy rokowania. W literaturze przedmiotu opisano przypadki HLH związane z terapią inhibitorami punktów kontrolnych, co podkreśla konieczność świadomości i przygotowania lekarzy w kontekście potencjalnych powikłań.</p>
<h2>Podsumowanie: potrzeba dalszych badań i lepszej wiedzy o działaniach niepożądanych</h2>
<p>Przypadek hemofagocytarnej limfohistiocytozy związanej z pembrolizumabem podkreśla znaczenie dalszych badań nad działaniami niepożądanymi immunoterapii. Zrozumienie patofizjologii HLH oraz wdrażanie odpowiednich strategii terapeutycznych są kluczowe dla poprawy wyników leczenia pacjentów z rakiem piersi. Konieczne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć i zarządzać tymi rzadkimi, ale potencjalnie śmiertelnymi powikłaniami.</p>
Bibliografia
Kawamura Yukino, Shimomura Akihiko, Taniyama Tomoko, Hirai Hoshie, Hashimoto Kazuki, Honda Yayoi, Kitagawa Dai, Nasu Ryo, Shimazu Hiroshi, Hangaishi Akira and Shimizu Chikako. Preoperative pembrolizumab‑induced hemophagocytic lymphohistiocytosis in a patient with breast cancer: A case report. Oncology Letters 2025, 29(3), S1-S11. DOI: https://doi.org/10.3892/ol.2025.14882.
