W ostatnich latach immunoterapia, w tym inhibitory punktów kontrolnych, takie jak pembrolizumab, zrewolucjonizowała leczenie różnych nowotworów, w tym raka płuca. Mimo że terapia ta znacząco poprawiła przeżywalność pacjentów, jej stosowanie wiąże się z pewnymi działaniami niepożądanymi. Nowe badania naukowe dostarczają istotnych informacji na temat rzadkich powikłań związanych z pembrolizumabem, takich jak reakcje sarkoidozopodobne i zapalenie tkanki tłuszczowej krezki, które mogą mieć istotne znaczenie kliniczne.
Rzadkie powikłania immunoterapii
Wśród najczęściej występujących działań niepożądanych związanych z inhibitorami PD-1, takimi jak pembrolizumab, wymienia się zapalenie tarczycy, zapalenie płuc i wzrost enzymów wątrobowych. Jednak istnieją także mniej powszechne powikłania, takie jak reakcje sarkoidozopodobne i zapalenie tkanki tłuszczowej krezki, które powinny być znane specjalistom zajmującym się diagnozowaniem i leczeniem pacjentów onkologicznych. W przypadku opisywanego pacjenta z rakiem płuca, poddawanego leczeniu pembrolizumabem, zdiagnozowano te rzadkie komplikacje, co stanowi przykład złożoności i wyzwań związanych z immunoterapią.
Opis przypadku klinicznego
Pacjent, 62-letni mężczyzna z nieoperacyjnym rakiem płuca, rozpoczął leczenie pembrolizumabem po niepowodzeniu chemioterapii. Po czterech cyklach leczenia pacjent zgłosił się z silnym bólem brzucha, co skłoniło lekarzy do przeprowadzenia badania PET-CT. Badanie to ujawniło powiększenie węzłów chłonnych i zapalenie tkanki tłuszczowej krezki. Biopsja potwierdziła obecność ziarniniakowego zapalenia węzłów chłonnych oraz włóknienia tkanki tłuszczowej krezki, co zostało sklasyfikowane jako reakcja sarkoidozopodobna i zapalenie krezki wtórne do leczenia pembrolizumabem.
Przebieg leczenia i reakcja pacjenta
Po zdiagnozowaniu powikłań leczenie pembrolizumabem zostało przerwane, a pacjent otrzymał leczenie objawowe w postaci prednizonu, co przyniosło poprawę stanu zdrowia. Mimo to, w późniejszym okresie pacjent doświadczył nawrotów bólu brzucha i konieczne było dalsze monitorowanie i leczenie objawowe. Reakcja sarkoidozopodobna została potwierdzona ponownie podczas biopsji, a leczenie docetaksel-nintedanibem zostało przerwane, co podkreśla znaczenie regularnej oceny stanu pacjenta i dostosowywania strategii leczenia.
Dyskusja na temat powikłań związanych z pembrolizumabem
Immunoterapia, mimo że jest skuteczna w leczeniu wielu nowotworów, wiąże się z ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych wynikających z nadmiernej aktywacji układu odpornościowego. W przypadku opisywanego pacjenta, reakcje sarkoidozopodobne i zapalenie krezki są przykładami rzadkich, ale istotnych powikłań, które mogą maskować progresję choroby nowotworowej. W literaturze medycznej opisano zaledwie kilka przypadków podobnych reakcji, co podkreśla potrzebę dalszych badań i dokumentacji takich przypadków, aby lepiej zrozumieć ich mechanizmy i opracować odpowiednie wytyczne diagnostyczne i terapeutyczne.
Znaczenie biopsji w diagnostyce i monitorowaniu pacjentów
Biopsja odgrywa kluczową rolę w różnicowaniu między reakcjami immunologicznymi a progresją nowotworu. W przypadku opisywanego pacjenta, początkowa biopsja wykazała typowe dla sarkoidozy zmiany ziarniniakowe, jednak późniejsze badania ujawniły przerzuty raka na tle tych zmian. Regularne monitorowanie i ponowne oceny są niezbędne, aby uniknąć błędnej diagnozy i dostosować leczenie do aktualnego stanu pacjenta.
Wnioski i przyszłe kierunki badań
Chociaż przypadki zapalenia krezki i reakcji sarkoidozopodobnych są rzadkie, ich występowanie w kontekście immunoterapii podkreśla potrzebę świadomości tych potencjalnych powikłań wśród lekarzy. Dalsze badania i dokumentacja takich przypadków pozwolą na lepsze zrozumienie ich patofizjologii i opracowanie skutecznych strategii diagnostycznych i terapeutycznych. W miarę wzrostu liczby pacjentów poddawanych immunoterapii, zrozumienie i zarządzanie tymi powikłaniami będzie kluczowe dla optymalizacji leczenia onkologicznego.
Bibliografia
Posado-Domínguez Luis, Escribano-Iglesias María, Bellido-Hernández Lorena, León-Gil Johana Gabriela, Gómez-Muñoz María Asunción, Gómez-Caminero López Felipe, Martín-Galache María, Inés-Revuelta Sandra M. and Fonseca-Sánchez Emilio. Inflammatory Mesenteric Disease and Sarcoidosis-like Reaction in a Patient with Lung Adenocarcinoma Who Received Pembrolizumab: Paraneoplastic Syndrome, Secondary to Checkpoint Inhibitor or Chance Finding?. Current Oncology 2024, 31(11), 7319-7329. DOI: https://doi.org/10.3390/curroncol31110540.
